Opstellen gemeentelijk geluidbeleid

De Omgevingswet geeft gemeenten veel ruimte om zelf geluidsbeleid te maken. Het is ook verstandig om dat te doen. Want gemeentelijk geluidsbeleid draagt bij aan een gezonde leefomgeving en het schept duidelijkheid voor mensen die zakendoen met de gemeente. Bijvoorbeeld bij initiatieven om nieuwe woningen te bouwen. In dit artikel leest u hoe wij Diemen, Barendrecht en Ridderkerk geholpen hebben om hun geluidbeleid vorm te geven.

Geluidsbeleid opstellen is als het maken van een maatwerkpak. De bouwstenen zijn op hoofdlijnen aan de voorkant duidelijk [link]. Maar binnen die hoofdlijnen is nog veel te kiezen. Bij de gemeente Diemen, Barendrecht en Ridderkerk namen we samen met de beleidsmakers de volgende stappen:

• Breng de bestaande beleidsdoelen in beeld en verzamel de documenten waar die in staan. Denk bijvoorbeeld aan de Omgevingsvisie en het Actieplan geluid;
• Benoem voorbeelden die in het verleden niet goed zijn gegaan en die in de toekomst beter moeten;
• Benoem voorbeelden die in het verleden wel goed zijn gegaan en die ook zo moeten blijven gaan;
• Benoem welke doelstellingen de beleidsregels gaan realiseren;
• Voer een analyse van belanghebbenden uit en maak een plan hoe deze mensen in het proces worden betrokken. Dit plan borgt dat de geluidsregels aansluiten bij verschillende beleidsterreinen en werkzaamheden van de gemeente en werkbaar en duidelijk zijn voor belanghebbenden;
• Geef de afstemming met het college een plaats in het werkproces. Dat gaat dan bijvoorbeeld om het benoemen van mijlpalen en het organiseren van de besluitvorming;
• Benoem de bouwstenen die daarvoor nodig zijn;
• Maak de effecten van keuzen inzichtelijk (indien nodig met geluidberekeningen voor één of meerdere varianten) en verwerk dit in begrijpelijke beslisinformatie waarmee de gemeente zelf een keuze kan maken;
• Maak hier een uitwerking van in de samenhangende set geluidsregel.

Wij hebben de gemeente geholpen bij het opstellen van de regels door:

• Structuur en leiding te geven aan het proces;
• Het kennisniveau bij het projectteam te vergroten. Daarmee borgen wij een goede aansluiting met de medewerkers van de gemeente bij discussie en brainstormsessies en de beoordeling van voorstellen;
• De effecten van mogelijke keuzen inzichtelijk te maken (bijvoorbeeld voor aspecten zoals kosten, doorlooptijd en gezondheid). Daarmee wordt transparant dat er een keuze is en wordt bewust een keuze gemaakt;
• Aandragen van de bouwstenen aan de gemeente en meenemen bij (varianten van) een mogelijke invulling;
• De opdrachtgever te ondersteunen bij de interne afstemming door bijvoorbeeld de verbinding te leggen tussen technisch inhoudelijke aspecten en beleid;
• Begrijpelijke beslisinformatie te leveren waarmee de gemeente zelf een keuze kan maken;
• Te ondersteunen bij de afstemming met belanghebbenden, het college en/of de raad;
• Een samenhangende set van geluidsregels nader uit te werken.

Mirjam Reijnen (gemeente Diemen): “Het gestructureerde en transparante proces heeft ons geholpen om tot een goede set beleidsregels geluid te komen. Daarbij is ook de deskundigheid van dBvision optimaal benut. Door de open samenwerking met Frank en het delen van kennis konden we keuzemogelijkheden en bijbehorende effecten omzetten tot een duidelijke set regels. Deze deskundige aanpak heeft onze kennis sterker gemaakt en heeft het tot een mooi eindresultaat gebracht.".

Alex Kazen (gemeente Ridderkerk): “We zijn recent gestart met het uitwerken van een ontwikkeling voor de bouw van flexwoningen naast een drukke weg. De beleidsregels en bijbehorende factsheet geven daarbij hele duidelijke kaders om ook voor deze inwoners een gezonde leefomgeving te realiseren. Door het toepassen van deze instrumenten werd duidelijk dat een geluidscherm van 2,5 meter doelmatig is en deze wordt nu ook gerealiseerd en meegerekend in de businesscase.”.

Wij zien dat gemeenten vaak geluidsregels vastleggen als losse beleidsregels. En deze koppelen aan een BOPA of wijziging van het Omgevingsplan. Dat heeft als voordeel dat aan de vaststellingsprocedure minder eisen worden gesteld. Daarmee is er bijvoorbeeld geen verplichting om eventuele inspraak betrekking te laten hebben op een ontwerpbesluit. Wel zien wij dat concept regels vooraf worden afgestemd met belangen- of klankbordgroepen.

Wilt u met eigen geluidsregels aan de voorkant duidelijkheid bieden aan initiatieven om nieuwe woningen te bouwen en invulling geven aan een gezonde leefomgeving? En kunt u daarbij hulp gebruiken? Neem dan contact met ons op. Wij denken graag met u mee!

• Beleidsregels geluid wegverkeer Omgevingswet gemeente Ridderkerk [link]
• Beleidsregels geluid Omgevingswet Diemen 2025 [link]
• Kennisdocument Bouwstenen voor gemeentelijk geluidsbeleid Omgevingswet [link]
• F.B.J. Elbers. M. Reijnen en P van de Mortel, Toelaten nieuwe woningen: Afwegingsruimte geluid gemeenten, Blad Geluid, nummer 2, juni 2025 [link]
• F.B.J. Elbers, Trends gemeentelijke geluidregel Omgevingswet, Congres Geluid, Trillingen en Luchtkwaliteit, 12 november 2024 [link]

Omgevingswet Gemeente