Belevingsonderzoeken Heijplaat en Teuge

Iedereen die in de geluidwereld werkt zal het herkennen: de reacties van mensen dat onze rekenregels toch echt niet de lading dekken van de hinder die zij ervaren. dBvision maakt zich hard om meer zicht te krijgen op die verschillen en wat daarmee te doen. Bij een aantal actieplannen hebben we daarvoor al gebruik gemaakt van interviews. Twee belevingsonderzoeken helpen ons daarbij nu verder op weg: een onderzoek op Heijplaat in Rotterdam en een onderzoek bij vliegveld Teuge.

Heijplaat is een wijk in het stadsdeel Charlois van de gemeente Rotterdam. Het ligt aan de zuidkant van de Nieuwe Maas en wordt omringd door industrie. De Waalhavenweg is de enige manier om er over land te komen. Het is ontstaan als woonwijk voor arbeiders van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM). Dat was een werf voor het bouwen en onderhouden van schepen. Het vormde een gemeenschap met eigen scholen, winkels, feestzaal en kerken.

Omdat de wijk midden tussen de industrie ligt, laat de geluidbelastingkaart van Rotterdam zien dat er veel geluid van industrie is. Niveaus tot 65 dB komen voor en dan is het geluid van afgemeerde schepen nog niet volledig meegerekend. Voor de mensen die dadelijk de geluidproductieplafonds moeten vaststellen is dat best een dilemma. Want aan hoeveel geluid wil je de mensen op Heijplaat blootstellen. Ons onderzoek helpt daar richting in te geven.

In ons onderzoek hebben we berekeningen van geluid vergeleken met metingen en met de ervaringen van de mensen op Heijplaat. En onze eigen beleving van werkbezoeken doet natuurlijk ook mee. Langdurige metingen en interviews zijn daarbij de ingezette instrumenten. Nieuw is dat bij een aantal mensen hun slaapgedrag is gemonitord.

Het onderzoek is nog niet klaar. Toch zijn er al wel voorzichtige conclusies te trekken:

• Het geluid van de industrie mag dan best hoog kunnen zijn, veel mensen zeggen er geen last van te hebben. Daar zijn twee redenen voor. De eerste is dat mensen die er al lang wonen nog een band hebben met de RDM werf. Voor hun is het geluid een herinnering aan een goede tijd. Een tijd van werk en inkomen en een fijne samenleving onderling. Nieuwe bewoners wonen in veel beter geïsoleerde woningen en zeggen daarom geen hinder te ondervinden.
• Ondanks dat mensen zeggen geen hinder te hebben, zien we wel dat het geluid op Heijplaat aanleiding geeft voor slaapverstoring. Regelmatig zien we dat een plotselinge toename van geluid, leidt tot een korte onderbreking van hun slaap. We zijn nog benieuwd naar de bron van het geluid en de ernst van de slaapverstoring.
• Het langdurig gemeten geluid is vele dB’s lager dan je op basis van de geluidbelastingkaart zou verwachten. Hebben we dan echt in zo’n rustige periode gemeten? Of is onze eigen geluidbeleving meer representatief. Tijdens onze werkbezoeken ervaarden we namelijk een oase van rust zodra de auto’s die over de A15 rijden naar de achtergrond zijn verdwenen.

Juist die representativiteit staat in een belevingsonderzoek rond vliegveld Teuge meer centraal. Provincie Gelderland krijgt regelmatig meldingen van hinder door vliegtuigen. Vaak wordt die overlast in verband gebracht met vliegveld Teuge. Van Apeldoorn tot Deventer en van Zwolle tot Arnhem. Is dat terecht? En hoeveel mensen moeten hinder ondervinden om ook tot actie over te gaan.

We voeren daarom online enquêtes uit en trekken ook het studiegebied in om mensen rechtstreeks te bevragen. Voor de spreiding van de deelnemers en het aantal deelnemers maken we voor de representativiteit gebruik van literatuur en spiegelen we ons onderzoek aan vergelijkbare onderzoeken van het RIVM.

Deelnemers die hinder ondervinden vragen we om deel te nemen aan een metingen. Gedurende een aantal maanden vragen we ze aan te geven op welke momenten ze hinder ondervinden. Samen met de provincie en luchthaven Teuge, beoordelen we de relatie met vliegtuigbewegingen vanaf Teuge.

Daarna is er feitelijke informatie beschikbaar om samen te kijken naar de noodzaak van eventuele maatregelen.

Het rekening houden met beleving zien we steeds vaker terug in ons werk. En het maakt ons werkveld ook interessant en zinvol. We doen daarom graag nieuwe kennis op en delen ook de kennis die we hebben. Dat laatste doen we bijvoorbeeld via het Ministerie van Luwte.

U kunt zich ook aansluiten bij dit ministerie en uw ervaringen met de deelnemers delen. We nodigen u daar graag voor uit. En wilt u zelf een belevingsonderzoek doen maar kunt u hulp gebruiken? Neem dan contact met ons op. Dan bespreken we samen de mogelijkheden.

Geluid Belevingsonderzoek